Giriş

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.1. Etkin nakliye ve ulaştırma stratejileri

Nakliye, müşteriye uygun üretim maliyetleri olan verimli bir ürün sunmak, müşteriye ulaşmak ve ödemeyi almak için atılan çok önemli adımlardan biridir. Ürünü müşteriye güvenli bir şekilde uygun bir maliyetle ulaştırmak için varış yeri,  içeriğin özelliği, ağırlık, boyutlar vb. gibi  faktörlerin göz önünde bulundurulması gerekir.

Nakliye giderleri ufak çaplı işlerde ve şirketlerde en yüksek giderlerden biridir. Fakat çeşitli nakliye ve ikmal stratejileri kullanılarak müşterilere zamanında uygun fiyatla kargo göndermek mümkün olmaktadır.  

Küçük çaplı işlerde kargo fiyat hesaplamalarında çoğunlukla gönderi sıklığı ve miktarı dikkate alınmaktadır. Temel olarak gönderi hacmi arttıkça fiyat düşmektedir.Bununla birlikte kargo şirketleriyle pazarlık yapılarak fiyatları düşürmek mümkündür. Bazı kargo şirketlerinin aboneliklerine üye olmak da fiyatı düşürmekte fayda sağlayan diğer yoldur. 

Kargo şirketlerinin tedarik etmiş olduğu poşet veya ambalajlar boyut kaynaklı ekstre maliyetlerin önüne geçmek için kullanılabilmektedir. Kargo şirketleri farklı ürünlere değişik özelliklerde ambalaj/paket tedariği yapabilmektedir. Farklı boyutlar ve büyüklüklerdeki plastik poşetler, karton kutular, hassas ürünler için hava kanallı paketler, tablo veya kağıt gibi ürünler için rulo paketler en yaygın kullanılan ambalajlar arasındadır.

Nakliye ve ikmal stratejileri satış karlılığının bir parçası olarak tanımlanmaktadır. Eğer doğru şekilde kullanılırsa nakliye stratejisi satışların tekrarını sağlamakta ve hatta yeni müştelerilere ulaşma konusunda artı değer katmaktadır. 

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.2. Nakliye yöntemleri

Bölgeye bağlı olarak nakliye ulusal ve uluslararası olmak üzere iki gruba ayrılır. Yerel bazlı yapılan gönderiler aynı ülke içerisinde gerçekleştirilir ve nakliye için gerekli dökümanlar ülke kuralları göz önünde tutularak gerçekleştirilir. Çoğunlukla kargo şirketleri ürünü alır ve müşteriye teslim eder. 

Sevkiyat aracı açısından hava, deniz ve kara yolu taşımacılığı mümkün olmaktadır. Büyük çaplı işlerde veya uluslar arası sevkiyatlarda çoğunlukla hava ve deniz taşımacılığı tercih edilebilmektedir.   Sınır ülkelerindeki sevkiyatlarda kara yolu tercih edilmektedir. Küçük çaplı el işlerinin sevkiyatlarında ise ülke içerisinde kargo şirketleri karayolu üzerinden işlem görmektedir. Sevkiyat için fatura ve irsaliye gerekebilmektedir. Ülkeler arası sevkiyatlarda ise gümrük beyannamesi gibi farklı dökümanlar da gerekebilir. Bu konuda nakliye şirketleri yönlendirme yapabilmektedir.

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.2. Nakliye metodları

1.2.1. Müşteriye ücretsiz kargo önerisi

Ücretsiz gönderim, minimum sipariş miktarı veya minimum ürün sayısıyla tanımlanabilir. Ücretsiz kargo müşterinin ilgisini çekmeye fayda sağlamaktadır. Satışlarda “Ücretsiz kargo” ibaresinin geçmesi aynı alanda iş yapmakta olan rekabetçilere oranla ciddi avantaj sağlamaktadır (Anonymous 2018a).

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.2. Nakliye metodlarıs

1.2.2. İndirimli nakliye fiyatları

Sürekli bir iş için bir kargo şirketi ile yapılan anlaşmalar, iş kapasitesi nedeniyle nakliye ücretlerinin düşürülmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, her sipariş için ayrı ayrı en iyi taşıyıcıyı seçmek daha düşük fiyatlara neden olabilir. Her sipariş aldığınızda gönderim seçiminizi yeniden değerlendirmek zaman ve emek yoğun gibi görünse de, farklı nakliye gemileri paketinizin ağırlığına, boyutlarına ve hedefine bağlı olarak büyük ölçüde farklı fiyatlar sunabilir

Farklı kargo şirketleriyle görüşmek rekabetçi fiyatlara neden olabilmektedir. Satış hedefleri ve çalışma kapasitesine yönelik bilgiler kargo şirketlerinin daha özenli fiyat vermesine neden olabilmektedir.  Diğer yandan ürüne yönelik kargo fiyat hesaplamaları ağırlık ve ebata göre yapıldığından kargo şirketlerinin tedarik edeceği ambalajları kullanmak daha indirimli rakamları verebilmektedir.

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.3. Nakliye seçenekleri

Nakliye ve teslimat, müşterilerin ürünlere hızlı ve kolay bir şekilde ulaşma beklentileri nedeniyle perakende satış işinde önemli bir satış faktörüdür. Müşteri sunulan nakliye seçeneklerinden bazıları aşağıda belirtilmiştir (Ufford 2018).

Aynı gün teslim

Aynı gün teslim şekli genellikle online verilen siparişlerin aynı gün müşteriye teslim edilmesine yönelik dağıtım şeklidir. Bir çeşit express servistir (Ufford 2018).

Mağazadan teslim

Müşterilerin çoğunlukla online olarak satın alıp yerel mağaza veya yerden kendilerinin teslim almasını sağlayan bir seçenektir (Ufford 2018).

Mağazadan sevkiyat

Mağazadan gönderim, perakendecilerin, çevrimdışı konumlarını mağaza içi ve çevrimiçi alışveriş yapanların karşıladığı yerine getirme merkezlerine dönüştürdüğü bir hizmettir

 (Ufford 2018).

Planlı dağıtım

Planlı dağıtım şekliyle kargo şirketleri müşterilerine sadakat programlarına üye olmaları durumunda  ufak bir ücret karşılığında veya ücretsiz olarak teslim zamanı planlamasına müsade etmektedir (Ufford 2018).

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.3. Nakliye seçenekleri

1.3.1. Müşteriler nasıl ücretlendirilir

Satışların başında stresli noktalardan biri de müşterilerin nasıl ücretlendirileceğidir. Ürünün üretim dönemi içindeki giderleri dışında, üretimden sonra müşterilerin dikkatini çekeceği düşünülen başka maliyetler de olabilir. Nakliye ücretleri bu kapsamda değerlendirilebilmektedir.

Ürünün fiyatını düşük göstermek için kargo fiyata dahil edilmeyebilir. Kargo fiyatı dahil edilmeden ürün fiyatı bildirilir ve bu masrafların müşteriye ait olduğu notu düşülebilir Bu noktada, kargo şirketi tercihleri ​​ve şartları müşteri tarafından belirlenebilir ve müşteri ihtiyacına göre nakliye işlenir. Öte yandan, kargo firması tarafından belirlenen ürünün fiyatı ve nakliye bedeli ayrı olarak belirtilebilir.

Bazı durumlarda kargo dahil ürün fiyatı vermek diğer rakiplere göre avantaj sağlamaktadır.

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.3. Nakliye seçenekleri

1.3.2. Ücretsiz kargo önerisi

Özellikle yurt içi satışlarda müşterinin ilgisini çekmek ve dönüşümü artırmak için tercih edilmektedir. Ancak marjlara bağlı olarak,kar oranını düşürmektedir (Anonymous 2018b).

Ücretsiz kargo önerilecekse belirli bir satış miktarı veya adedi bildirmek faydalı olacaktır. Bunun için rakiplerin nakliye ve kar marjlarına yönelik nasıl bir tutum sergilediğini ve ürünlerin gönderilmesinin maliyetinin ne kadar olacağını bilmek gerekir. Bu, ücretsiz gönderim teklifinde bulunup bulunmamak konusunda doğru bir karar vermeye  yardımcı olacaktır. Diğer bir seçenek ise ortalama sipariş değerinin üzerinde minimum sipariş toplamı veya sipariş başına minimum ürün sayısı tanımlaması yapılarak ücretsiz kargo seçeneği sunulabilir (Anonymous 2018b).

Ücretsiz sevkıyatın avantajlarından bazıları rekabetçi kalmak veya rakiplerin sevkıyat seçeneklerini azaltmak, iletişimi geliştirmek, ortalama sipariş değerini artırmak ve terkedilmiş arabaları azaltmaktır. Öte yandan, nakliye maliyetlerini karşılamak için artan fiyatların pazardaki rakiplerle karşılaştırılması düşünülmelidir (Anonim 2018b).

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.4. Paketleme & Pazarlama

1.4.1. Kargo paket hesaplaması

Nakliyenin sınıflandırılması söz konusu olduğunda, göz önünde bulundurulması gereken en önemli şeylerden biri yoğunluktur. ve çoğunlukla bu terim kullanılmaktadır. Tipik olarak ürün ne kadar yoğun olursa, sınıfı kadar düşük olur kuralı uygulanır. Düşük sınıflı yüksek yoğunluklu bir öğeye sahip olunan nakliyede, daha yüksek sınıf düşük yoğunluğa sahip bir öğenin tersine gönderilmesi daha düşük maliyetli olacaktır (Anonim 2018c).

Nakliye yoğunluğunun hesaplanması, sevkıyat için önerilen bir sınıfı da sağlayacaktır. 

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.4. Paketleme & Pazarlama

1.4.2. Paketleme teknikleri

1.4.2.1. Basit paketleme yöntemi (tekli paketleme)

• Kırılır özellikte olmayan yumuşak ürünler harici bir kutuya konulur.
• Nakliye sırasında ürünün ambalaj içerisinde hareketini önlemek üzere burultulmuş gazete kağıdı, dolgu malzemeleri veya havalı köpükler kullanılır.
• Toz, su veya nemli şartlardan korunması gereken ürünler plastik özellikli poşetlere konulur.
• Küçük parçalar veya dağılabilir granüler ürünlerin etrafı sağlamlaştırılarak iyi kapanmış paketlere konulması gerekmektedir. Sonrasında ise dayanıklı bir kutuya konulmalıdır.
• Paket H yöntemiyle sıkıca kapatılmalıdır (Anonymous 2018e).

Resim. Tek paket yöntemi (Anonymous 2018e)

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.4. Paketleme & Pazarlama

1.4.2. Paketleme teknikleri

1.4.2.2. Kutu içinde kutu yöntemi

• Ürün veya ürünler ayrı ayrı 5cm (2”) kalınlığında hava kanallı veya köpük materyalle doldurarak paket içine destekli şekilde konulur.
• Nakliye sırasında ürünün ambalaj içerisinde hareketini önlemek üzere burultulmuş gazete kağıdı, dolgu malzemeleri veya havalı köpükler kullanılır.
• İç kutu H yöntemiyle sıkıca kapatılmalı ve bantlanmalıdır. Böylece taşıma sırasında kolaylıkla açılmaz
• En az 15 cm (6") uzun, geniş ve derin özellikli ikinci bir paket kullanılır.
• Sarma veya doldurma yöntemiyle kaplanan iç kutu başka bir kutunun içine yerleştirilir.  
• Kırılabilir ürünler 8cm (3”) kalınlığındaki hava kanallı materyallerle kaplanarak ayrı yarı gönderin
• İç kutuyu 8 cm (3 ") kalınlıkta hava hücresel yastıklama malzemesi ile sarın veya iç kutu ile dış kutu arasındaki üst, alt ve her iki taraf boşlukları doldurmak için en az 8 cm (3") gevşek dolgu veya başka bir yastıklama malzemesi kullanın.
• Boşluklar uygun materyallerle doldurulur.
• Paket H yöntemiyle sıkıca kapatılmalıdır (Anonymous 2018e).

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.4. Paketleme & Pazarlama

1.4.3. Özel taşıma etiketleri

Nakliye ve taşıma etiketleri uygun taşıma talimatlarını ve bazı durumlarda teslimat yeri bilgilerini içeren kullanıma hazır etiketlerdir. Bu etiketler yanıcı veya kırılır gibi kargo içeriğine yönelik bilgiler vermekte veya taşımaya yönelik uyarılar içermektedir (Anonymous 2018j). Nakliye ve taşıma etiketleri yetkili personeli taşıma talimatlarına ve ihtiyaçlarına göre uyarmaktadır. Aşağıda yaygın olarak kullanılmakta olan etiketlere yönelik bilgiler yer almaktadır.

Posta ve küçük paket etiketleri postayla gönderilmekte olan küçük paketler için yetkiliyi uyarmak için kullanılmaktadır (Anonymous 2018j).

Üretim ve küçük paket etiketleri  üretim ve taşıma süresince dikkat uyarılarını içermektedir (Anonymous 2018j).

Uluslararası resimli etiketlemeler uluslararası nakliyede kullanılmaktadır. Farklı ülkelerdeki kişi ve yetkililerin üretim ülkesindeki dili anlamama ihtimali düşünülerek resimli etiketler hata riskini düşürmektedir. Uygun taşıma şartlarına uyulması için ürünün gideceği ülke dilinde yazının hazırlanması da uygun olmaktadır. Etiketler çevresel ve güvenlik standartları göz önünde bulundurularak hazırlanmalı ve tehlikeli maddeler tanımlanmalıdır (Anonymous 2018j).

Üst ok etiketleri kırılabilir ürünlerin uygun olarak taşınmasını sağlayarak güvenli şekilde teslim edilmesini hedeflemektedir. Üst ok etiketleri uluslararası resimli etiketlerin parçasıdır (Anonymous 2018j). 

Kırılır/Cam etiketleri paket içeriği ve uygun taşıma yöntemlerine yönelik bilgi vermektedir (Anonymous 2018j).

Bozulabilir etiketleri sıcaklık bağlantılı veya tıbbi tedarik paketlerinde kullanılmaktadır. Soğukta depolanması ve hayat kurtarıcı durumlarda gerekli olan bozulabilir ilaçların taşınması sırasında kullanılabilir (Anonymous 2018j).

Sıcaklık uyarı etiketleri ürünün taşıma ve nakliyesi sırasında gereken sıcaklık durumunu bildirmek için kullanılmaktadır. Bu etiketler dondurulmuş ve/veya bozulabilir gıdalar için de kullanılmaktadır (Anonymous 2018j).

Tehlike etiketleri tehlikeli ürünlere karşı uyarı sağlamaktadır. Nakliye süresince ürünün özel depolama ve ayrı tutulma gibi gereksinimlerine yönelik nakliye ve taşıma personelini uyarmayı hedeflemektedir. Tehlikeli malların nakliyesi için katı düzenlemeler vardır ve kimyasal veriler gibi özel belgeler genellikle gereklidir. Patlayıcı maddeler, gazlar, yanıcı sıvılar, yanıcı katılar, kendiliğinden yanabilen veya suya reaktif maddeler, zehirli maddeler ve aşındırıcı maddeler için tehlike etiketleri kullanılmalıdır (Anonim 2018j).

Biyozararlı etiketleri biyo atıkları, insan veya hayvan örnekleri ve kullanılmış laboratuar ekipmanları gibi biyo tehlikeli mal paketlerini tanımlamada kullanılmaktadır (Anonymous 2018j).

Özel taşıma etiketleri tüm özel taşıma ve nakliye bilgilerini içermektedir. Etiketler spesifik talimatları içerir özellikte oluşturulabilir. Uyarı etiketleri veya taşıma talimatlarından oluşabilmektedir (Anonymous 2018j).

Tasarı ipuçları paketin üç yüzüne tercihen yan, son ve üst kısmına etiket olarak uygulanmaktadır (Anonymous 2018j).

Ürünün özel bir taşıma veya saklama gereksinimi varsa, paketin üzerinde belirtilmeli ve bu bilgiler taşıma irsaliyesi üzerinde belirtilmelidir (Anonymous 2018j).

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.5. Sevkiyat dokümanları – gümrük beyannamesi ve formları

Gümrük beyannamesi nedir?

Gümrük beyannamesi ithalat ve ihracat yapılan ürünlerin içeriğini ve özelliğini gösteren resmi belgedir.

Yasal anlamda gümrük beyannamesi kişinin gümrük prosedürü doğrultusunda ürünleri gönderme işlemidir (European Commission 2018).

Gümrük beyannamesi kimler için gerekli?

Genel anlamda ithalat veya ihracat yapan kişiler veya bu ürünleri üreten kişiler bu evrakı düzenlemekle yükümlüdür. Ürünlerin kontrolünden sorumlu olan kişi de bu belgeyi düzenleyebilir. İşlemi yapan kişi veya şirketler olabileceği gibi bazı durumlarda kuruluşlar da olabilir (European Commission 2018).

Gümrük beyannamesi nereye verilir?

Ürünlerin bildirileceği veya bildirildiği gümrük kapılarına sunulmalıdır (European Commission 2018).

Neden gümrük beyannamesi verilmelidir?

Yasal zorunluluklara uymak ve malları gümrük prosedürüne sokmak için gümrük beyannamesi verilmelidir (Avrupa Komisyonu 2018) Aşağıdaki İki durumda bu işlem uygulanmaktadır:

• İthalatta, mallar gümrük bölgesine getirildiğinde, gümrük onaylı bir muamele veya kullanıma tahsis edilmesi gerekir.
• ihracata gönderilecek ürünler – ihracat işlemlerine uygun  yerleştirilmelidir

1. Temel kavramlar ve açıklamalar

1.6. Sigorta & Takip

Kargo sigortası ne demek?

Yasal olarak tüm kargo şirketleri sorumlulukları olarak bilinen minimum düzeyde sigorta yaptırmalıdır  Taşıyıcı sorumluluğun  kapsamı çok sınırlı  olduğu halde ve doğal afetlerden taşıt kazalarına veya hatta savaşa kadar her şey yükünüze zarar verebilir.
Bu nedenle, nakliyeciler mallarını nakliye sırasında kaybolma, hasar veya hırsızlığa karşı koruması için kargo sigortası talep edebilirler. Genellikle mallar alıcıya ulaşana kadar, depolanırken ve nakliye sırasında sigortalanır (Robinson 2016).

Sıklıkla tercih edilen kargo çeşitleri arasında “tüm riskler”, “geniş kapsamlı”, “yasal sorumluluk” ve “motorlu yük  taşımacılığı ” sigortası gibi kapsamlar yer almaktadır. Bu sigortalardan birçoğu kapsamlı ve denizaşırı  iş yapan firmalar tarafından tercih edilmektedir. Uluslarası işlemler için uygulanabileceği gibi yerel satışlardaki transferlerde de geçerli olabilmektedir (Robinson 2016).

2. Aktif öğrenme

Kargo gönderisi yapmak için aşağıdaki adımları takip edin:

Adim 1:ürünleri uygun şekilde paketleyin

Tips to make suitable cargo package:

• Uygun paket çeşidini seçin,
• Uygun paket büyüklüğünü seçin,
• Hassas ürünleri koruyucu yumuşak materyallerle sarın,
• Eğer gerekliyse paketin üstüne < kırılır > gibi uyarı etiketleri kullanın,
• Eğer gerekliyse taşıma yönünü bildirecek işaretleme yapın.

Paket şekilleri (Anonymous 2018f)

Adim 2: paketin üstüne kendi adinizi ve müşterinizin adini ve iletişim bilgilerini yazin

Adim 3: kargo şekli ve şirketini belirleyin

Ulusal ve uluslarası anlamda gönderi yapabilen Türkiye’deki bazı kargo firmaları ve web adresleri aşağıdaki gibidir:

• Aras Kargo: www.araskargo.com.tr/
• Fedex Kargo: www.fedex.com/tr/
• Mng Kargo: www.mngkargo.com.tr/tr/
• Ptt Kargo: www.ptt.gov.tr/ptt/
• Sürat Kargo: www.suratkargo.com.tr/
• TNT Kargo: www.tnt.com/
• UPS Kargo: www.ups.com.tr/
• Yurtiçi Kargo: www.yurticikargo.com/

Adim 4: kargo firmasina ulaşin ve ürünü teslim edin

Kargo firmalarına ürün teslim etme yollarından bazıları aşağıdaki gibidir :

• Şubeler,
• Mobil şubeler,
• Internet web siteleri,
• Mobil uygulamalar,
• Kısa mesaj,
• Kendi teslim etme,
• Çağrı merkezleri.

Adim 5: nakliye bedelini kimin ödeyeceğini bildirin (müşteri veya gönderen)

Adim 6: faturayi alin

Kargo faturası aşağıdaki bilgileri içermektedir:

• Gönderenin adı, adresi, telefon vb bilgileri,
• Alıcının adı, adresi, telefon vb bilgileri,
• Miktar, boyut gibi kargo büyüklüğü ve çeşidine yönelik bilgiler,
• Ödeme şekli (gönderen/alıcı),
• Tarih, fatura bilgileri ve takip numarası.

Adim 7: takip numarasini müşteriyle paylaşin

Adim 8: gönderin

Kargo şirketleriyle çalışmak üzere tavsiyeler:

• Nakliye öncesinde müşteriye kargo tercihi (kargo firması, şubesi vb.) sormak faydalı olmaktadır. Müşterinin bu konuda özel bir talebi olabilir.
• Paket büyüklüğü ürüne göre seçilmelidir. Uygun paket büyüklüğü nakliye bedelini etkilemektedir.
• Kargo şirketleriyle sözleşme imzalamak nakliye tutarlarını düşürmeye yardımcı olabilmektedir.
• Kargo şirketleriyle sözleşme imzalamak ürünün adresten ücretsiz teslim gibi avantajlar sağlamaktadır.
• Nakliye işlemi öncesi, teslim şubesi ve teslim süresini öğrenmek faydalı olmaktadır.
• Takip numarasını öğrenmek ve müşteriyle paylaşmak teslim süresinin doğruluğu açısından oldukça önemlidir.

3. Test sorulari

4. Kaynaklar

Anonymous 2018a. 27.09.2018.
https://snapretail.com/snapretail-blog/charge-customers-shipping/

Anonymous 2018b. 27.09.2018.
https://support.bigcommerce.com/articles/Learning/Shipping-Options

Anonymous 2018c. 27.09.2018. How to determine density
https://pnglc.wordpress.com/2011/01/17/how-to-determine-density/

Anonymous 2018d. 27.09.2018. Pallet Density Calculator.
http://palletrater.com/density-calculator/

Anonymous 2018e. 27.09.2018.
https://support.easyship.com/hc/en-us/articles/115003423492-Packing-Instruction

Anonymous 2018f. 27.09.2018.
https://www.shopify.com/blog/14069585-the-beginners-guide-to-ecommerce-shipping-and-fulfillment

Anonymous 2018j. 02.10.2018. Shipping and Handling Labels Information.
https://www.globalspec.com/learnmore/material_handling_packaging_equipment/packaging_labeling/shipping_handling_labels

European Commission. 2018. 02.10.2018. Customs Declaration.
https://ec.europa.eu/taxation_customs/business/customs-procedures/general-overview/customs-declaration_en

Robinson, A. 2016. 25.08.2016. Cargo Insurance: What is it, What are the Types, & Do I Need it for My Shipment?.
https://cerasis.com/2016/08/25/cargo-insurance/

Ufford, L. 2018. 21.03.2018. Shipping Success: Put Your Customer In Control of Delivery Options.
https://www.shopify.com/retail/shipping-success-put-your-customer-in-control-of-delivery-options